Zdrowa dieta może zapobiegać demencji? Nowe dane

Wiele badań wskazuje na to, że zdrowa i zbilansowana dieta ma zbawienny wpływ na nasze zdrowie. Może być środkiem zapobiegawczym w przypadku wielu chorób, w tym tych związanych z układem sercowo-naczyniowym czy nowotworów. A w jaki sposób wpływa na nasze zdolności poznawcze w podeszłym wieku? Okazuje się, że zbilansowana dieta jest kluczem do utrzymania sprawnego umysłu. 

Już dawno mieliśmy dowody na to, że starsze osoby, które jedzą w sposób zbilansowany, mogą zachowywać lepsze zdolności poznawcze. Nowe badanie zaprezentowane na Nutrition 2024 (wydarzeniu organizowanym przez Amerykańskie Towarzystwo Żywienia) dostarczyło kolejnych ciekawych wniosków. Wiemy już, że im wcześniej zaczniesz zdrowo się odżywiać, tym bardziej zwiększasz swoją szansę na zachowanie sprawności umysłowej w starości. 

Dieta a zdolności kognitywne: Co nowego wiemy?

Badacze (Kelly C. Cara, Gerald J. i Dorothy R. Friedman) przeanalizowali dane dotyczące 3 059 osób, które przez ponad 75 lat zdawały raporty i rozwiązywały testy dotyczące diety, stanu zdrowia i zdolności poznawczych. Ocena diety uczestników była przeprowadzana pięciokrotnie w wieku od 4 do 63 lat, a zdolności poznawcze były mierzone siedmiokrotnie w wieku od 8 do 69 lat.

Naukowcy odkryli, że istnieje silne powiązanie między jakością diety w trakcie życia, a trajektorią poznawczą. Oznacza to, że osoby z wysoką jakością diety w młodości i średnim wieku utrzymywały lepsze zdolności poznawcze w późniejszym życiu. Okazało się, że 47% uczestników z najgorszą jakością diety miało najniższe zdolności poznawcze, podczas gdy 48% uczestników z najlepszą jakością diety miało najwyższe zdolności poznawcze.

Czy gorzka czekolada może mieć wpływ na funkcje poznawcze?

Wiek, dieta i zdolności poznawcze

Zmiana nawyków żywieniowych w każdym wieku może mieć pozytywny wpływ na zdolności poznawcze i zapobiegać starczej demencji. Duże znaczenie mają już pierwsze nawyki żywieniowe, ponieważ to właśnie różnicy w jakości diety w dzieciństwie mają duży wpływ na późniejsze wzorce dietetyczne.

Jednak jeśli nie miałeś najlepszego startu, jeszcze nie wszystko stracone. Wyniki badania sugerują, że efekty niezbilansowanej diety można odwrócić (przynajmniej częściowo). Najlepiej wprowadzić te nawyki nie później niż w średnim wieku. Wtedy zwiększają się szanse na polepszenie kondycji mózgu na starość.

Dieta może wpływać na zdolności poznawcze?

W jaki sposób to co jemy może wpłynąć na poziom sprawności nie tylko naszego ciała, ale także umysłu? Zdrowa dieta wpływa na zdolności poznawcze poprzez różne mechanizmy biologiczne, które obejmują ochronę komórek mózgowych, redukcję stanów zapalnych, poprawę zdrowia naczyń krwionośnych oraz wspomaganie neurogenezy i plastyczności mózgu.

Woda gazowana a zdrowie: Czy warto ją pić?

Ochrona przed stresem oksydacyjnym

Zdrowa dieta bogata w antyoksydanty, takie jak witaminy C i E, flawonoidy, karotenoidy i polifenole, pomaga w ochronie komórek mózgowych przed uszkodzeniami wywołanymi przez wolne rodniki. Wolne rodniki mogą powodować uszkodzenia komórek, co przyczynia się do starzenia się mózgu i rozwoju chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera. Odpowiednia dieta może opóźnić starzenie się mózgu nawet o 7.5 roku!

Redukcja stanów zapalnych

Dieta bogata w składniki przeciwzapalne, takie jak kwasy omega-3 (znajdujące się w rybach, orzechach i nasionach), warzywa liściaste, owoce jagodowe, oraz przyprawy takie jak kurkuma, pomaga w redukcji stanów zapalnych w mózgu. Chroniczne stany zapalne są związane z pogorszeniem funkcji poznawczych i rozwojem chorób neurodegeneracyjnych.

Spróbuj zdrowej diety ze zniżką – w wydaniu Kuchni Vikinga

Wspomaganie neurogenezy i plastyczności mózgu

Niektóre składniki diety, takie jak kurkumina, resweratrol (znajdujący się w winie czerwonym) i kwas foliowy, mogą wspomagać neurogenezę (powstawanie nowych neuronów) oraz plastyczność mózgu (zdolność mózgu do adaptacji i tworzenia nowych połączeń synaptycznych). Te procesy są kluczowe dla uczenia się, pamięci i ogólnej funkcji poznawczej.

Połączenie jelita-mózg: Mikrobiota a zdolności poznawcze

Dieta bogata w błonnik, probiotyki i prebiotyki wspomaga zdrowie jelit, co może mieć wpływ również na zdrowie mózgu. Pomiędzy jelitami i mózgiem istnieje bowiem dwukierunkowa komunikacja prowadzona przez centralny układ nerwowy. To właśnie dzięki niej mikrobiom jelitowy ma szansę wpływać na zdolności poznawcze.