Robaki do jedzenia: Czy trafią na polskie stoły?

Jedzenie owadów, czyli entomofagia, zdobywa na popularności na całym świecie, od niedawna również w Polsce. Choć dla wielu osób to wciąż egzotyczna praktyka, świadomość ekologiczna i potrzeba poszukiwania alternatywnych źródeł białka sprawiają, że produkty z robakami zaczynają pojawiać się na półkach sklepów oraz w ofertach restauracji.

2 miliardy ludzi na całym świecie włączyło już do swojej diety owady. Najbardziej popularne są na terenie Azji, Ameryki Południowej czy Afryki, ale coraz częściej pojawiają się również w Europie. Czy jadalne robaki będą gościć częściej również na polskich stołach?

Robaki do jedzenia: Dlaczego niektórzy je spożywają?

Dlaczego ludzie jedzą robaki? Jednym z głównych powodów jest zrównoważony rozwój. Owady wymagają zaangażowania mniejszej ilości zasobów – wody, paszy i powierzchni – niż tradycyjne zwierzęta hodowlane, takie jak bydło czy drób. Jednocześnie są one bogatym źródłem białka, witamin i minerałów, takich jak żelazo i cynk, co czyni je cennym składnikiem diety.

Dodatkowo, owady emitują mniej gazów cieplarnianych w porównaniu do zwierząt hodowlanych. To argument, który przemawia do osób dbających o środowisko i chcących ograniczyć swój ślad węglowy.

Jakie są najlepsze źródła białka?

Owady do jedzenia: W jakich formach?

Do najczęściej spożywanych robaków należą mącznik młynarek (Tenebrio molitor), świerszcz domowy (Acheta domesticus) oraz pleśniakowiec lśniący (Alphitobius diaperinus). Jadalne robaki pojawiają się na rynku w wielu różnych formach, które odpowiadają różnym potrzebom konsumentów. Oto najbardziej popularne z nich:

• Suszone robaki jako przekąska: Świerszcze, mączniki czy szarańcza są suszone i przyprawiane. Mogą mieć różne smaki, np. chili, wasabi, czosnku lub słodkiego karmelu. Takie przekąski są chrupiące i przypominają w konsystencji nasiona lub orzechy.
• Batony białkowe i energetyczne: Robaki, głównie świerszcze, są mielone na mąkę białkową, która następnie trafia do batonów proteinowych. Batony te stanowią zdrową alternatywę dla sportowców lub osób aktywnych, ponieważ są bogate w białko i inne składniki odżywcze​.
• Mąka z owadów: Popularna w kuchniach eksperymentalnych i dietach ekologicznych. Mąka z owadów (najczęściej ze świerszczy) może być używana do wypieku chleba, ciast czy produkcji makaronów, zwiększając wartość odżywczą tych produktów​.
• Chipsy z owadów: To alternatywa dla tradycyjnych chipsów ziemniaczanych. Powstają one poprzez połączenie robaków z przyprawami i wypiekanie ich na chrupiąco. Mogą być dostępne w wersji z czosnkiem, ziołami lub przyprawami azjatyckimi.

Warto dodać, że od stycznia 2023 roku Unia Europejska zatwierdziła częściowo odtłuszczoną mąkę ze świerszcza domowego (Acheta domesticus) jako składnik produktów spożywczych. Zgodnie z prawem UE, producenci muszą wyraźnie informować o obecności owadów w składzie produktu, co ułatwia świadome zakupy.

Zalety jedzenia robaków

1. Wartości odżywcze: Jadalne owady to bogate źródło pełnowartościowego białka, aminokwasów, zdrowych tłuszczów oraz mikroelementów, takich jak żelazo, wapń i witaminy z grupy B, w tym B12. Są również źródłem chityny, która działa podobnie jak błonnik pokarmowy, wspierając trawienie. Dzięki temu stanowią zdrową i pożywną alternatywę dla tradycyjnych produktów białkowych, szczególnie dla osób dbających o dietę wysokobiałkową.
2. Ekologiczność: Produkcja owadów jest znacznie mniej szkodliwa dla środowiska w porównaniu do hodowli tradycyjnych zwierząt, takich jak krowy czy świnie. Hodowla owadów wymaga mniej wody, przestrzeni oraz generuje niższą emisję gazów cieplarnianych. Z tego powodu entomofagia jest uważana za rozwiązanie wspierające zrównoważony rozwój w produkcji żywności​.

Jadalne owady: Gdzie kupić?

Robaki można znaleźć w niektórych sklepach/marketach lub zamówić przez internet. Na przykład w Warszawie jadalne robaki są dostępne w kilku lokalizacjach sklepów Carrefour, takich jak Westfield Mokotów, Carrefour BIO przy ul. Marszałkowskiej i w innych punktach. Marki, które można tam spotkać, to m.in. FoodBugs i Robaki Z Paki. Oferują one produkty takie jak suszone świerszcze, mączkę białkową ze świerszczy czy chipsy z owadów z różnymi przyprawami​.

• FoodBugs oferuje suszone świerszcze, mączniki oraz inne owady w formie przekąsek, często wzbogaconych o przyprawy, jak chili czy piri-piri, co czyni je atrakcyjną opcją dla poszukiwaczy nowych smaków​.
• Robaki Z Paki dostępne w Carrefour, oferują różnorodne produkty, od batonów białkowych po chrupiące przekąski, które można znaleźć w specjalistycznych sekcjach supermarketów.

Trend jedzenia robaków jest w Polsce na wczesnym etapie rozwoju, jednak wraz z rosnącym zainteresowaniem zrównoważoną dietą i ekologią, zyskuje na popularności jako ciekawostka kulinarna oraz alternatywa dla tradycyjnych przekąsek.

Czy atleta może być wege? Rola białka roślinnego w sporcie

Czy Polacy przekonają się do jadalnych robaków?

Choć entomofagia dopiero zaczyna zdobywać popularność w Polsce, coraz więcej osób traktuje ją jako ciekawą alternatywę dla tradycyjnych produktów białkowych. Ekologiczne korzyści, takie jak niski wpływ na środowisko i mniejsze zużycie wody, mogą przyciągnąć konsumentów świadomych zmian klimatycznych.

Firmy takie jak FoodBugs oraz Robaki Z Paki już teraz oferują przekąski z owadów w marketach Carrefour. Jednak zmiana nawyków żywieniowych jest procesem długotrwałym – dla wielu osób jedzenie robaków pozostaje bardziej egzotyczną ciekawostką niż codziennym wyborem. Sukces tego trendu będzie zależeć od edukacji, dostępności produktów i umiejętnego wprowadzenia ich na rynek, np. w formie atrakcyjnych smakowo przekąsek.