Powolne vs szybkie: Jaki związek z otyłością ma tempo jedzenia?

Czy jest coś złego w „pałaszowaniu aż się uszy trzęsą”? Istnieje powszechne przekonanie o tym, że wolniejsze tempo jedzenia jest dla nas zdrowsze. Ile w tym prawdy? I jaki związek z otyłością może mieć szybkie konsumowanie posiłków?

W XXI wieku wszystko lubimy robić szybko, bo przecież zawsze tak bardzo brakuje nam czasu. Bardzo często jemy w biegu, w drodze do pracy lub szkoły, a na naszych ulicach królują fast foody.

Czy szybkość jedzenia ma znaczenie?

Prosta odpowiedź na to pytanie brzmi: tak, nasze babcie miały rację! Tempo jedzenia ma kluczowe znaczenie dla zdrowia i samopoczucia. Jeśli jesz szybko, możesz często połykać większe kawałki jedzenia, a do tego jeszcze powietrze, co może prowadzić do wzdęć, bólu brzucha i problemów z trawieniem. Szybkie jedzenie nie pozwala również organizmowi na zarejestrowanie sytości, co zwiększa ryzyko przejadania się i przyrostu masy ciała. Dodatkowo, pośpiech może prowadzić do gorszego wchłaniania składników odżywczych i wzrostu ryzyka chorób metabolicznych, jak cukrzyca typu 2.

Z drugiej strony wolniejsze jedzenie ma wiele korzyści. Dokładniejsze przeżuwanie pokarmów wspomaga trawienie i pozwala organizmowi na lepsze wchłanianie składników odżywczych. Powolne jedzenie pozwala też na pełniejsze odczuwanie sytości, co pomaga kontrolować apetyt i unikać przejadania się. Dodatkowo, cieszenie się posiłkiem w spokojnym tempie sprzyja lepszym relacjom społecznym i zwiększa ogólne zadowolenie z jedzenia.

Gdzie najlepiej kupować jedzenie przez internet?

Czy szybkie jedzenie powoduje tycie?

Badania wskazują, że osoby jedzące szybko mają wyższe wskaźniki BMI i większą zawartość tkanki tłuszczowej niż osoby jedzące wolniej. Szybkie jedzenie często prowadzi do większego spożycia kalorii i mniejszej świadomości sytości, co sprzyja przejadaniu się. W efekcie, osoby jedzące szybko są bardziej narażone na rozwój otyłości i powiązanych z nią problemów zdrowotnych. Oto kilka badań, które wyraźnie potwierdziły tę tendencję:

• Badanie Fagerberga i.in. (2021): W badaniu przeprowadzonym na 828 uczestnikach wykazano, że osoby jedzące szybko miały wyższy wskaźnik BMI i większe ryzyko zespołu metabolicznego. Szybkie jedzenie prowadziło do większego spożycia kalorii i obniżonej odpowiedzi na sygnały sytości​.
• Badanie Ohkuma i.in. (2015): Analiza 23 badań epidemiologicznych wykazała, że szybkie jedzenie jest silnie skorelowane z otyłością, a osoby jedzące szybko były ponad dwukrotnie bardziej narażone na nadwagę niż osoby jedzące wolniej
• Badanie Martínez-López i.in. (2024): Badanie analizuje związek między niezdrowymi nawykami żywieniowymi a wskaźnikami otyłości. Adolescenci, którzy jedli posiłki dłużej, mieli niższe BMI i mniejszy obwód talii.

Co się dzieje, kiedy szybko jemy?

Kiedy jesz szybko, całe doświadczenie posiłku staje się chaotyczne. Brak czasu na dokładne żucie jedzenia prowadzi do jego słabszego rozdrobnienia, co utrudnia trawienie i może powodować uczucie dyskomfortu. Twoje ciało nie ma szansy na skuteczne sygnalizowanie pełności, przez co możesz zjeść więcej, niż naprawdę potrzebujesz.

Przyspieszone tempo jedzenia zaburza uwalnianie hormonów sytości, takich jak leptyna, i może prowadzić do większego apetytu oraz problemów trawiennych, jak wzdęcia czy zgaga. Szybkie jedzenie często sprawia też, że posiłek traci na przyjemności i satysfakcji, co może skutkować nieświadomym przejadaniem się i zwiększonym stresem.

Jak inne zmysły wpływają na smak potraw?

Zaburzone uwalnianie hormonów sytości

Kiedy jesz szybko, nie dajesz swojemu ciału wystarczająco dużo czasu na sygnalizowanie, że jesteś pełny. Proces sygnalizacji sytości, który obejmuje hormony takie jak leptyna i insulina, wymaga czasu, aby wysłać komunikaty do mózgu. Jeśli jesz zbyt szybko, możesz przeoczyć te sygnały, co prowadzi do przejadania się.

Szybkie jedzenie może też zmniejszać efektywność hormonów takich jak CCK, PYY i GLP-1, które są odpowiedzialne za kontrolowanie uczucia sytości i regulację apetytu. Kiedy posiłki są spożywane zbyt szybko, te hormony mogą nie być w stanie w odpowiednim czasie wygenerować sygnałów pełności, co prowadzi do zwiększonego łaknienia i może prowadzić do problemów z kontrolowaniem wielkości porcji.

Problemy z trawieniem i regulacją insuliny

Kolejnym problemem powodowanym przez szybkie jedzenie jest brak odpowiedniego i dokładnego żucia. Szybkie jedzenie często oznacza, że nie przeżuwasz jedzenia wystarczająco długo. To może natomiast wpłynąć na proces trawienia i wchłaniania składników odżywczych, a także na produkcję hormonów sytości, takich jak cholecystokinina (CCK), która jest uwalniana w odpowiedzi na obecność tłuszczów i białek w jelitach.

Żucie jest pierwszym etapem procesu trawienia, który przygotowuje jedzenie do dalszego rozkładu w żołądku i jelitach. Kiedy dokładnie przeżuwasz pokarm, enzymy ślinowe, takie jak amylaza, zaczynają rozkładać węglowodany na prostsze cukry, co ułatwia trawienie. Dokładne żucie jedzenia może spowolnić tempo uwalniania glukozy do krwi. Dzięki temu poziom glukozy we krwi wzrasta stopniowo, a nie nagle. Taki równomierny wzrost poziomu glukozy sprzyja stabilniejszemu uwalnianiu insuliny przez trzustkę.

Jakie są najzdrowsze produkty na jelita?

„Bezmyślne jedzenie”

Bezmyślne jedzenie, znane również jako jedzenie automatyczne lub jedzenie bez świadomości, to sposób jedzenia, w którym osoby nie są w pełni świadome tego, co jedzą, ile jedzą i dlaczego jedzą. Często odbywa się to w wyniku rutynowych zachowań, emocji, stresu lub nudności, a nie rzeczywistego głodu.

Spożywanie posiłków w pośpiechu, bez skupiania się na jedzeniu, może prowadzić do większego spożycia kalorii. W takim wypadku posiłek często odbywa się bez zwracania uwagi na rozmiar porcji czy sygnały, jakie wysyła na nasze ciało.