Picie mleka może zwiększyć ryzyko chorób serca u kobiet?

Mleko od lat jest uznawane za fundament zdrowej diety, szczególnie ze względu na wysoką zawartość wapnia i białka, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jednak w ostatnich latach pojawiają się pytania, czy rzeczywiście każdy rodzaj mleka jest równie korzystny dla zdrowia. Co warto brać pod uwagę? I dlaczego mleko nie zawsze będzie najlepszym wyborem?

Coraz więcej badań wskazuje, że spożycie mleka niefermentowanego, zwłaszcza w dużych ilościach, może wiązać się z ryzykiem rozwoju chorób sercowo-naczyniowych. Szczególnie interesujące są nowe dowody naukowe sugerujące, że to ryzyko dotyczy przede wszystkim kobiet. O co chodzi?

Mleko a choroby serca u kobiet

Najnowsze badanie przeprowadzone w Szwecji, obejmujące ponad 100 tysięcy osób, przynosi ciekawe i zaskakujące wyniki. Uczestnicy byli obserwowani przez okres do 33 lat, co czyni to badanie jednym z najdłuższych i najbardziej kompleksowych w tej dziedzinie. W analizie uwzględniono zarówno kobiety, jak i mężczyzn, skupiając się na spożyciu mleka niefermentowanego i fermentowanego oraz na ich związku z chorobami serca, w tym z chorobą niedokrwienną serca (IHD) oraz zawałem mięśnia sercowego (MI).

Wyniki pokazały, że kobiety spożywające więcej niż 300 ml mleka niefermentowanego dziennie są bardziej narażone na ryzyko IHD i MI, niezależnie od zawartości tłuszczu w mleku. Co ciekawe, u mężczyzn nie stwierdzono podobnego związku, co sugeruje, że mechanizmy metaboliczne mogą działać inaczej w zależności od płci. Z kolei spożycie mleka fermentowanego, takiego jak jogurty czy kefiry, nie wiązało się z podwyższonym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych u żadnej z grup.

Jak mleko wpływa na mikrobiotę?

Dlaczego mleko niefermentowane może szkodzić?

Spożycie mleka niefermentowanego może wpływać na zdrowie serca poprzez kilka mechanizmów biologicznych. Jednym z nich jest laktoza, naturalny cukier mleczny, który składa się z glukozy i galaktozy. Badania pokazują, że kobiety metabolizują galaktozę mniej efektywnie niż mężczyźni, co może prowadzić do jej kumulacji w organizmie. Nadmiar galaktozy jest związany z nasileniem stresu oksydacyjnego i stanów zapalnych, które odgrywają kluczową rolę w rozwoju chorób sercowo-naczyniowych.

Dodatkowo, u kobiet spożywających dużo mleka niefermentowanego zaobserwowano podwyższone stężenie enzymu ACE2 (konwertazy angiotensyny 2) w osoczu, który jest związany z wyższym ryzykiem chorób serca. Jednocześnie stwierdzono obniżenie stężenia FGF21 – białka chroniącego przed skutkami stresu metabolicznego. Te dwa białka, ACE2 i FGF21, wydają się być kluczowymi mediatorami w zrozumieniu wpływu mleka niefermentowanego na zdrowie kobiet.

W przeciwieństwie do mleka niefermentowanego, mleko fermentowane nie zawiera aktywnej laktozy, ponieważ jest ona rozkładana w procesie fermentacji. Produkty fermentowane są również bogate w korzystne bakterie probiotyczne, które mogą wspierać zdrowie układu sercowo-naczyniowego, redukując stan zapalny i wspierając równowagę mikroflory jelitowej.

Konsekwencje dla zdrowia kobiet

Wyniki badań jednoznacznie sugerują, że kobiety spożywające więcej niż 300 ml mleka niefermentowanego dziennie mogą być bardziej narażone na rozwój chorób serca. Co ważne, ryzyko to wzrasta stopniowo wraz z ilością spożywanego mleka – od 300 ml do 800 ml dziennie. Warto podkreślić, że wzrost ryzyka jest niezależny od zawartości tłuszczu w mleku, co obala mit o większej szkodliwości mleka pełnotłustego w porównaniu z odtłuszczonym.

Kobiety, które spożywają mleko jako główne źródło wapnia, powinny rozważyć zastąpienie mleka niefermentowanego produktami fermentowanymi, takimi jak kefiry czy jogurty. Różnorodna dieta, uwzględniająca warzywa liściaste, orzechy, nasiona oraz wzbogacane produkty roślinne, również może dostarczyć wystarczającą ilość wapnia bez potrzeby nadmiernego spożycia mleka.

Czy można pić mleko prosto od krowy? Jakie są zagrożenia?

Potrzeba dalszych badań

Choć wyniki szwedzkiego badania są przekonujące, wciąż pozostaje wiele pytań do wyjaśnienia. Warto zbadać:

• Jak różnice genetyczne, takie jak nietolerancja laktozy, wpływają na ryzyko chorób serca?
• Czy istnieją inne składniki mleka, poza laktozą, które mogą negatywnie wpływać na zdrowie kobiet?
• W jaki sposób zmienne takie jak wiek, styl życia czy aktywność fizyczna modyfikują ryzyko związane ze spożyciem mleka?

Wyniki takich badań mogą pomóc w opracowaniu bardziej precyzyjnych zaleceń dietetycznych, dostosowanych do indywidualnych potrzeb kobiet.

Mleko a zdrowie kobiet: Słowo podsumowania

Badania wskazują, że picie dużych ilości mleka niefermentowanego może być ryzykowne dla zdrowia serca u kobiet. Choć mleko od lat jest promowane jako zdrowy element diety, warto spojrzeć na nie krytycznie i świadomie wybierać produkty mleczne. Zastąpienie mleka niefermentowanego fermentowanymi produktami, takimi jak kefiry czy jogurty, może nie tylko zmniejszyć ryzyko chorób serca, ale również przynieść dodatkowe korzyści zdrowotne.

Czy to oznacza, że nadszedł czas, aby zrewidować nasze podejście do mleka w codziennej diecie? Być może odpowiedź tkwi w umiarze i świadomych wyborach, opartych na naukowych dowodach.