Dzieci-niejadki: Dlaczego nie chcą jeść? Jak sobie z tym radzić?


05.10.2024
Julia Walczak
0
ostatnia aktualizacja: 05.10.2024

Spis treści

  1. Skąd biorą się problemy niejadków? To zupełnie normalne!
  2. Sposoby na niejadka: Jak sobie poradzić?
  3. Dzieci-niejadki: Słowo podsumowania

Kogo nazywamy mianem niejadka? Zwykle chodzi o dzieci, które jedzą bardzo niechętnie lub mają silne preferencje smakowe. Takie zachowanie może zaniepokoić rodziców malucha. Chcą przecież, żeby dziecku dostarczane były wszystkie potrzebne składniki odżywcze. Co zrobić, żeby niejadek zaczął jeść? Jak poradzić sobie z grymaszącym dzieckiem?

Dzieci w pewnym wieku niechętnie próbują nowych potraw i często odrzucają wiele warzyw i owoców. Nie jest to coś czym trzeba bardzo się niepokoić. Zwykle jest to po prostu część procesu dorastania dziecka. Nie można się jednak też poddawać. Warto szukać sposobów na delikatne zachęcanie malucha do jedzenia i kosztowania nowych potraw.

Skąd biorą się problemy niejadków? To zupełnie normalne!

Niejadki to dzieci, które jedzą ograniczoną ilość jedzenia, mają silne preferencje smakowe, często odrzucają warzywa i niechętnie próbują nowe potrawy. Takie zachowanie jest powszechne wśród dzieci w wieku przedszkolnym i często ma charakter przejściowy. Badania pokazują, że wybredność w jedzeniu może osiągnąć szczyt w wieku około 3 lat, a następnie stopniowo zmniejsza się w późniejszych latach życia dziecka. Istnieją jednak przypadki, kiedy nawyki wybrednego jedzenia utrzymują się na dłużej, nawet do wieku 11 lat.

Ogólnie rzecz biorąc, faza wybredności w jedzeniu w wieku 3 lat jest normalnym elementem rozwoju. Wymaga od rodziców cierpliwości oraz stosowania strategii, które zachęcają dziecko do próbowania nowych produktów bez presji, co może pomóc w przełamaniu tej fazy nawykowego odrzucania jedzenia. Dlaczego dzieci w tym wieku mogą mieć problemy z jedzeniem?:

  • Rozwój autonomii: W wieku 2-3 lat dzieci zaczynają wyraźnie rozwijać poczucie własnej niezależności i autonomii. Odmawianie jedzenia lub wybieranie tylko określonych produktów może być sposobem, w jaki dziecko wyraża swoją kontrolę nad otoczeniem. W tym wieku dziecko ma poczucie, że może samo decydować, co zje i w jakiej ilości, co jest naturalnym etapem rozwoju umiejętności podejmowania decyzji.
  • Zachowania neofobiczne: Neofobia żywieniowa, czyli lęk przed nowymi pokarmami, jest powszechna u dzieci w wieku przedszkolnym. Wynika to częściowo z mechanizmów ewolucyjnych – niechęć do nowych potraw mogła chronić dzieci przed spożyciem potencjalnie toksycznych substancji, które często są gorzkie w smaku. W związku z tym dzieci mogą preferować tylko te pokarmy, które są im już znane i które uznają za bezpieczne.
  • Zmniejszenie tempa wzrostu: Po bardzo szybkim wzroście w pierwszym i drugim roku życia, dzieci w wieku 2-3 lat zaczynają rosnąć wolniej. Wraz z tym zmniejsza się ich zapotrzebowanie kaloryczne, co może przejawiać się w mniejszym apetycie. Jest to fizjologicznie normalne, ale może być odbierane przez rodziców jako wybredność w jedzeniu.
  • Wrażliwość sensoryczna: Dzieci w tym wieku mają szczególnie wrażliwe zmysły, w tym węch i smak, co sprawia, że różnorodne tekstury, kolory, a nawet sposób podania potrawy mogą wywołać niechęć do jedzenia. Wrażliwość na smak gorzki, który jest związany z potencjalnie toksycznymi substancjami, jest szczególnie silna, co może tłumaczyć niechęć do warzyw.
  • Wzorce żywieniowe w rodzinie: W tym wieku dzieci zaczynają jeszcze bardziej obserwować, co jedzą inni członkowie rodziny. Jeśli rodzice lub rodzeństwo mają wybiórcze nawyki żywieniowe, dziecko może je naśladować, co prowadzi do własnej wybredności.

Czy żelki na sen można podawać dzieciom?

Sposoby na niejadka: Jak sobie poradzić?

Aby zmniejszyć wybredność w jedzeniu, kluczowe jest podejście pełne cierpliwości i wprowadzenie różnych strategii, które promują pozytywne doświadczenia z jedzeniem. Badania wskazują, że wielokrotna ekspozycja na nowe jedzenie może pomóc w akceptacji, zwłaszcza jeśli odbywa się to w atmosferze bez przymusu i zabawy. Naciskanie dzieci do jedzenia często prowadzi do odwrotnego efektu – wzmacnia niechęć. Dlatego warto wprowadzać nowe produkty stopniowo, w małych ilościach, i pozwalać dzieciom na naturalne eksplorowanie jedzenia, np. poprzez dotykanie, wąchanie czy nawet wypluwanie, zanim się zdecydują je połknąć.

Wielokrotna ekspozycja na nowe pokarmy

Dzieci potrzebują nawet 8-15 prób, zanim zaakceptują nowy smak. Wprowadzanie małych ilości nowego jedzenia i zachęcanie do jego próbowania bez presji zwiększa szansę na jego akceptację. Warto zapewnić dziecku wiele okazji do kontaktu z różnorodnymi produktami, nawet jeśli początkowo je odrzuca​.

Jedno z badań pokazało też, że dzieci w wieku 2-6 lat, które przez 2 tygodnie były codziennie eksponowane na nielubiane warzywo, zaczęły postrzegać je jako jadalne. Dzieci uczą się poprzez obserwację. Dobrze, żeby widziały, że inni członkowie rodziny jedzą różnorodne potrawy i cieszą się nimi, wtedy będą bardziej skłonne do ich spróbowania. Warto też pozwolić dziecku pooglądać jedzenie z każdej strony, podotykać, powąchać czy polizać, a nawet skosztować i wypluć. W ten sposób będą mogły się z nim oswoić.

Jedzenie oczami: Jak inne zmysły wpływają na smak?

Zabawa jedzeniem

Dzieci często jedzą oczami, więc estetyczne podanie jedzenia może zdziałać cuda. Tworzenie zabawnych wzorów z owoców, warzyw czy kanapek (np. uśmiechnięte buźki czy zwierzątka) sprawia, że jedzenie staje się atrakcyjniejsze. Można też stworzyć historie, w których warzywa i owoce są bohaterami, co może zachęcić dziecko do ich próbowania.

Wiele badań pokazało też, że dzieci można oswajać z warzywami i owocami poprzez oglądanie ich (np. na obrazkach). Świetnie nadadzą się do tego książeczki obrazkowe. Jedno z badań pokazało, że oglądanie książek o docelowym owocu lub warzywie zwiększało chęć jego spożycia. Książki obrazkowe również przyczyniły się do mniejszych wzrostów neofobii i wybredności żywieniowej, co sugeruje, że mogą mieć pozytywny, długoterminowy wpływ na postawy dzieci wobec nowych produktów.

Nagradzanie za jedzenie

Nagrody, takie jak naklejki, mogą również pomóc w motywowaniu dzieci do próbowania nowych produktów. Ważne jest, aby nie używać słodyczy jako nagrody, ponieważ może to zmniejszyć ich zainteresowanie zdrowym jedzeniem.

Dzieci-niejadki: Słowo podsumowania

Wybredność w jedzeniu jest częstym problemem wśród dzieci, jednak zazwyczaj jest to stan przejściowy, wynikający zarówno z czynników genetycznych, jak i środowiskowych. Aby zmniejszyć wybredność, rodzice powinni skupić się na wielokrotnej, pozytywnej ekspozycji na nowe jedzenie oraz unikać naciskania dziecka.

Kluczowe jest cierpliwość oraz tworzenie przyjemnej atmosfery wokół jedzenia. Kreatywność w przygotowywaniu posiłków może pomóc w zainteresowaniu dziecka różnorodnymi produktami i uczynieniu jedzenia przyjemnym doświadczeniem.

Julia Walczak
Redaktorka i copywriterka. Pasjonatka kuchni wegetariańskiej i ekologii. Dla TopSpozywcze.pl goni za najświeższymi newsami z branży. Uwielbia pisać o zdrowym żywieniu, nowych technologiach i zrównoważonym rozwoju.

Komentarze użytkowników

(0)